Bestendig én praktisch gezond veilig werken 2025
Wat vraagt dit van organisaties én medewerkers?
Werk verandert snel door technologie, vergrijzing, klimaatverandering en flexibele werkvormen. Hierdoor veranderen risico's op de werkvloer. Door de toepassing van nieuwe technologieën kunnen veranderingen optreden zowel de takenstructuur als het werktempo met als gevolg mogelijke veranderingen in de werkdruk en autonomie van werknemers. Naast mogelijkheden om werk veiliger, gezonder en efficiënter te organiseren, zijn er dus ook mogelijke risico's.
Volgens het SER-advies “Gezond en veilig werken: effectieve regels en preventie” is het helder: alleen met moderne, werkbare regels én preventieve inspanningen kunnen we de arbeidsomstandigheden verbeteren. De Sociaal-Economische Raad (SER) benadrukt dat werkgevers en werknemers hun aanpak moeten moderniseren om gezond en veilig werken nu en in de toekomst te waarborgen. In dit artikel belichten we de kernpunten van het advies en wat dit betekent voor organisaties: welke stappen je nú kunt zetten voor gezond en veilig werken
Nieuwe risico’s vereisen proactieve preventie
De aard van werk verandert snel. Denk aan automatisering, hybride werkvormen, remote werken en toegenomen flexibiliteit. Die transities brengen nieuwe stressoren en psychosociale belasting met zich mee. De SER waarschuwt dat traditionele arbosystemen vaak onvoldoende zijn toegerust om deze veranderende risico’s te onderscheppen. In plaats van achteraf te reageren op onveilige situaties, pleit de SER voor een infrastructuur waarmee risico’s vroegtijdig gesignaleerd kunnen worden.
“We leven in een tijd van ingrijpende transities … dit heeft directe invloed op de aard en organisatie van werk.” — SER
Veilig en gezond werken in 2025 met RI&E als basis
Arboregelgeving dient hierbij ook duidelijk en goed uitvoerbaar zijn. Om de naleving van de regelgeving te vergemakkelijken en daarmee de effectiviteit ervan te verbeteren adviseert de SER herijking van arboregels. Dat houdt bijvoorbeeld in het onderzoeken naar waar met name mkb bedrijven tegen aanlopen bij het uitvoeren van de verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en onderzoek doen naar hoe registraties van blootstelling aan gevaarlijke stoffen efficiënt en transparant kunnen gebeuren.
De SER pleit voor proactieve preventie: risico’s vroegtijdig signaleren, ook voor stress en vermoeidheid, zodat ongevallen en uitval worden voorkomen. Dit vraagt om bewustwording, samenwerking en een cultuur waarin veiligheid bespreekbaar is. Kortom: preventie is niet langer optioneel, maar een noodzakelijke kern van goed werkgeverschap:
- Plan regelmatig een werkplekinspectie of risicoanalyse (risico inventarisatie en evaluatie of RI&E).
- Bespreek met je team welke veranderingen invloed hebben op hun veiligheid.
- Koppel preventie aan concrete doelen: minder verzuim, hogere tevredenheid.
Arboregels: duidelijk, eenvoud en inclusie
De SER merkt op dat de huidige Arboregels soms te complex of te theoretisch zijn, zeker voor het midden- en kleinbedrijf. Voor veel organisaties is de stap van regels kennen naar regels toepassen een grote. Daarom roept de SER op tot herijking van arboregels: regels die duidelijk zijn, aansluiten bij de praktijk en daadwerkelijk uitvoerbaar zijn en werkbaar blijven.
- Aandacht voor psychosociale arbeidsbelasting (PSA), die steeds meer voorkomt.
- Regels die rekening houden met diversiteit — bijvoorbeeld beschermende werkkleding voor vrouwen of kleinere lichaamsmaten, zodat regels niet alleen gelden voor de ‘standaard’ werknemer.
- Registratie- en monitoringsmethoden die transparant en efficiënt zijn, zodat administratieve lasten niet contraproductief worden.
Arbozorg: toegankelijk en geïntegreerd
Een krachtig arbostelsel moet niet alleen regels bevatten, maar ook dienstverlening, begeleiding én ondersteuning. De SER legt de nadruk op samenwerking en versterking van deskundigheid.
De SER pleit voor een infrastructuur voor het vroegtijdig signaleren van deze risico’s om tijdig in te grijpen en de gevolgen van nieuwe en veranderende risico’s in kaart te brengen.
Bron:SER infographic-arbovisie-2040-deel-2.pdf
- Versterking van de rol van kerndeskundigen: bedrijfsartsen en veiligheidskundigen dienen een stevigere positie in te nemen binnen preventie-inspanningen
- Betere samenwerking tussen bedrijfsartsen, reguliere gezondheidszorg en re-integratie: werk moet een plaats krijgen in het bredere zorgproces.
- Toegankelijkheid voor zelfstandigen en flexwerkers, die vaak buiten de primaire zorgstructuren vallen.
- Inzicht in het investeren in veiligheid en gezondheid 2025 betaalt zich terug via minder verzuim, minder ongevallen en gezonder personeel.
Wat kun jij (of jouw organisatie) morgen al doen?
Om gezond en veilig werken niet alleen als ambitie te laten bestaan, maar in de praktijk tot leven te brengen, volgen hier concrete aanbevelingen:
| Actie | Waarom belangrijk | Direct toepasbaar |
|---|---|---|
| Inventariseer nieuwe risico’s | Voorkomen is beter dan genezen | Organiseer werkvloeranalyses, praat met medewerkers over knelpunten |
| Evalueer je arboregels | Zijn de regels nog passend en werkbaar? | Laat medewerkers meedenken over aanpassingen |
| Betrek flexwerkers en zzp’ers | Soms buiten scope in beleid | Zorg dat ook zij trainingen, informatie en bescherming krijgen |
| Integreer arbozorg & gezondheidszorg | Werk en gezondheid raken steeds meer verweven | In overleg met bedrijfsarts of arbodienst plannen maken |
| Monitor en analyseer | Wat werkt, wat niet? | Meet ongevallen, verzuim, meldingen én werkplezier |
Waarom investeren in gezond & veilig werken loont
Investeren in preventie en een effectieve arbo-infrastructuur is niet alleen ethisch juist — het betaalt zich terug. Denk aan:
- Minder ongevallen en letsel
- Lager ziekteverzuim en snellere re-integratie
- Meer betrokken en gezonde medewerkers = hogere productiviteit
- Positief imago als werkgever
- Naleving van wetgeving en het voorkomen van boetes
Kortom: veiligheid betaalt zich altijd terug. De SER benadrukt bovendien dat maatregelen inclusief moeten zijn, zodat iedereen – ongeacht achtergrond, geslacht of contractvorm – daarop kan vertrouwen.
De toekomst: één arbostelsel voor iedereen
De SER wil toewerken naar een arbostelsel dat duidelijk, toegankelijk en inclusief is – voor werknemers, zzp’ers én werkgevers. Een stelsel waarin regels begrijpelijk zijn, preventie vanzelfsprekend is, en iedereen de middelen heeft om veilig te werken.
Van risico-inventarisatie en training tot praktische ondersteuning bij uitvoering: wil jij weten hoe jouw organisatie ervoor staat? Vraag een vrijblijvende RI&E-check of veiligheidsscan aan. Het SER-advies biedt een heldere routekaart: moderne, werkbare regels en een preventieve aanpak moeten de hoeksteen zijn van een toekomstbestendig arbo stelsel.
Veelgestelde vragen (FAQ)
1. Wat zijn de grootste veranderingen in gezond en veilig werken in 2025?
De focus verschuift van alleen voldoen aan regels naar preventie en welzijn. Werkgevers moeten eerder risico’s signaleren, meer aandacht besteden aan psychosociale belasting (zoals stress en werkdruk) en ook flexwerkers en zzp’ers actief betrekken bij hun arbobeleid. De nadruk ligt op werkbare regels, inclusieve bescherming en een cultuur waarin veiligheid vanzelfsprekend is.
2. Hoe kan ik mijn organisatie voorbereiden op nieuwe arbo-eisen?
Begin met een actuele RI&E (Risico-Inventarisatie & Evaluatie). Kijk niet alleen naar fysieke veiligheid, maar ook naar mentale belasting, werkdruk en thuiswerkfactoren. Zorg dat arboregels begrijpelijk, uitvoerbaar en inclusief zijn. Laat medewerkers meedenken en werk samen met je arbodienst of bedrijfsarts voor een preventieve aanpak.
Wat je nu al kunt doen:
- Check of jouw arbo-beleid rekening houdt met álle medewerkers.
- Leg regels vast in begrijpelijke taal.
- Evalueer of procedures nog aansluiten bij de dagelijkse praktijk.
3. Wat betekent ‘inclusieve veiligheid’ precies?
Inclusieve veiligheid betekent dat iedereen op de werkvloer gelijke bescherming en toegang tot arbozorg heeft, ongeacht geslacht, leeftijd, contractvorm of fysieke mogelijkheden. Denk aan goed passende beschermingsmiddelen voor vrouwen, duidelijke communicatie voor anderstaligen en toegang tot dezelfde trainingen en informatie voor zzp’ers en flexkrachten.
4. Waarom is preventie belangrijker dan ooit?
Nieuwe werkvormen brengen nieuwe risico’s met zich mee, zoals hybride werken, technologische belasting en hoge werkdruk. Preventie voorkomt ongevallen, verzuim en stressgerelateerde klachten. Het zorgt bovendien voor hogere productiviteit, tevreden medewerkers en lagere kosten. Volgens de SER is preventie dé sleutel tot toekomstbestendig werken.
5. Wat kan ARBOcentrum voor mijn organisatie betekenen?
ARBO centrum helpt organisaties om gezond en veilig werken structureel te verankeren. Wij bieden ondersteuning bij het uitvoeren of actualiseren van de RI&E, geven veiligheidstrainingen en toolboxen en adviseren over preventiebeleid. Zo zorgen we samen dat jouw organisatie niet alleen voldoet aan de wet, maar ook praktisch en toekomstgericht veilig werkt. Neem contact op voor advies of een plan op maat.
